Sede Xudicial Electrónica

Sede Xudicial Electrónica

Xurisdición voluntaria en materia de persoas

Procedemento dirixido á solicitude de intervención xudicial para a tutela dos dereitos e intereses dos menores ou persoas con discapacidade.
Tramitar en liña Tramitar presencialmente

    Que é

    Trátase daqueles procedementos nos que se requira a intervención dun órgano xudicial para a tutela dos dereitos e intereses das persoas, nos que non exista controversia.

    A Lei 15/2015, do 2 de xullo, da Xurisdición Voluntaria (LXV), regula os expedientes de xurisdición voluntaria que se tramitan ante os órganos xurisdicionais.

    Considéranse expedientes de xurisdición voluntaria para os efectos da LXV:

    • Todos aqueles que requiran a intervención dun órgano xurisdicional para a tutela de dereitos e intereses en materia de dereito civil e mercantil.
    • Aqueles nos que non exista controversia que deba resolverse nun proceso contencioso.

    A través da Sede Xudicial poderanse presentar os relativos á provisión de medidas de apoio ás persoas con discapacidade, tutela, curatela e garda de feito.

    Para que serve

    O proceso de xurisdición voluntaria utilízase para rexistrar feitos ou realizar actos que non implican unha disputa entre partes e que xeraron ou xerarán efectos legais, sempre e cando non causen prexuízo a ningunha persoa específica.

    Poderán promover expedientes de xurisdición voluntaria e intervir neles quen sexa titulares de dereitos ou intereses lexítimos ou cuxa lexitimación lles veña conferida legalmente sobre a materia que constitúa o seu obxecto, sen prexuízo dos casos nos que o expediente poida iniciarse de oficio ou a instancia do Ministerio Fiscal.

    O concepto “xurisdición voluntaria” é moi amplo e abarca gran cantidade de procedementos. Respecto a os expedientes en materia de persoas, poderanse presentar a través da Sede Xudicial Electrónica as seguintes solicitudes:

    • Provisión de medidas de apoio ás persoas con discapacidade
    • Tutela
    • Curatela
    • Garda de feito

    Documentación que se debe presentar

    Para iniciar un procedemento de solicitude de expediente de xurisdición voluntaria, cando se cumpran os requisitos antes citados, deberase presentar unha solicitude coa seguinte información:

    • Os datos e circunstancias de identificación da persoa solicitante, con indicación dun domicilio a efectos de notificacións.
    • Datos e circunstancias de identificación das persoas que poidan estar interesadas no expediente.
    • O domicilio ou domicilios en que poidan ser citados ou calquera outro dato que permita a identificación das mesmas.
    • Expoñerase con claridade e precisión o que se pida, así como unha exposición dos feitos e fundamentos xurídicos nos que fundamenta a súa pretensión se fose necesario.
    • Acompañaranse, se fosen necesarios, os documentos e ditames que a persoa solicitante considere de interese para o expediente e tantas copias como persoas interesadas houbese.

    No artigo 14.3 da LXV indica que, para iniciar un expediente cando por lei non sexa preceptiva a intervención de avogado/a e procurador/a, na oficina xudicial facilitarase á persoa interesada un impreso normalizado para formular a solicitude, non sendo neste caso necesario que se concrete a fundamentación xurídica do solicitado.

    En referencia á intervención de avogado/a e procurador/a, a Lei non establece un criterio xeral e establece en cada caso concreto se é obrigatoria ou non a súa intervención. Con todo, aínda cando non sexa requirido pola lei, as partes que o desexen poderán actuar asistidas ou representadas por avogado/a e procurador/a, respectivamente. En todo caso, será necesaria a actuación de avogado/a e procurador/a para a presentación dos recursos de revisión e apelación que no seu caso se interpoñan contra a resolución definitiva que se dite no expediente, así como a partir do momento no que se formulase oposición.

    A confección do escrito tamén poderá realizarse mediante impreso ou formulario normalizado poñer ao dispor da cidadanía a través da Sede Xudicial Electrónica, nas Oficinas de Rexistro e Repartición, servizos comúns, órganos xurisdicionais e nas Oficinas de Atención á Cidadanía.

    Cal é o seu custo

    Taxas:

    Este procedemento non contempla o pagamento de taxas xudiciais.

    Gastos:

    Os gastos ocasionados nos expedientes de xurisdición voluntaria serán a cargo da persoa solicitante, salvo que a lei dispoña outra cousa.

    Os gastos ocasionados por testemuñas e peritos serán a cargo de quen os propoña.

    Como solicitalo

    A presentación da solicitude poderá realizarse por calquera medio, xa sexa en forma presencial ou a través da Sede Xudicial Electrónica de Galicia.

    La presentación da solicitude levarase a cabo no Servizo Común de Rexistro e Repartición do Tribunal de Instancia aos que corresponda o domicilio da persoa menor ou persoa con discapacidade, ou no propio Tribunal de Instancia no caso de ser único nese partido xudicial. Tamén se poderá presentar a través da Sede Xudicial Electrónica.

    Pode atopar a localización e os datos das Oficinas de Rexistro e Repartición e os servizos comúns no  Directorio Xudicial.

    Normativa

    Lei 15/2015, do 2 de xullo, da Xurisdición Voluntaria

    O artigo 8 da Lei 15/2015 indica que as disposicións da Lei de Axuizamento Civil serán de aplicación supletoria aos expedientes de xurisdición voluntaria en todo o non regulado pola Lei de Xurisdición Voluntaria, polo tanto, tamén será de aplicación a citada Lei 1/2000, do 7 de xaneiro, de Axuizamento Civil.

    Formas de presentación

    Tramitar en liña (Necesario certificado dixital ou DNI electrónico)

    Tramitar presencialmente

    Preguntas frecuentes

    Que son os expedientes de xurisdición voluntaria en materia de persoas?

    Trátase daqueles procedementos nos que se requira a intervención dun órgano xudicial para a tutela de dereitos e intereses das persoas no que non exista controversia.

    Respecto a a materia concreta de persoas, a Lei 15/2015, do 2 de xullo, da Xurisdición Voluntaria regula os procedementos que inclúe no seu título II.

    A través da Sede Xudicial poderanse presentar os relativos a provisión de medidas de apoio a persoas con discapacidade, tutela, curatela e garda de feito.

    Quen pode promover un expediente de xurisdición voluntaria en materia de persoas?

    O Ministerio Fiscal, a propia persoa con discapacidade, o seu cónxuxe non separado de feito ou legalmente ou quen se atope nunha situación de feito asimilable e os seus descendentes, ascendentes ou irmáns/ás.

    Necesito avogado/a ou procurador/a? e outros profesionais de apoio?

    Nestes expedientes non será preceptiva a intervención de avogado/a e procurador/a, salvo nos relativos á remoción da persoa titora ou curadora e á extinción dos poderes preventivos, nos que será necesaria a intervención de avogado/a.

    Permitirase a participación dun profesional experto que, a modo de facilitador, realice tarefas de adaptación e axuste necesarias para que a persoa con discapacidade poida entender e ser entendida.

    A persoa con discapacidade poderá estar acompañada dunha persoa da súa elección desde o primeiro contacto coas autoridades e funcionarios.

    Que documentos debo acompañar á solicitude?

    No caso do expediente de provisión de medidas xudiciais de apoio a persoas con discapacidade:

    • Documentos que acrediten a necesidade da adopción de medidas de apoio.
    • Ditame pericial dos profesionais especializados dos ámbitos social e sanitario que aconsellen as medidas de apoio que resulten idóneas en cada caso.

    No caso da tutela e curatela:

    • Certificado de nacemento de persoa respecto á que deba constituírse a tutela ou curatela.
    • Certificado de últimas vontades dos proxenitores, o testamento ou documento público notarial outorgado por estes nos que se dispoña sobre a tutela ou curatela dos seus fillos/as menores, ou o documento público notarial outorgado pola propia persoa con discapacidade no que se dispuxera en previsión sobre a súa propia curatela ou outras medidas de apoio voluntarias.

    No caso da garda de feito:

    • Os documentos e ditames que a persoa solicitante considere de interese para o expediente.

    Ante que órgano debe presentarse a solicitude?

    A solicitude débese presentar no Servizo Común de Rexistro e Repartición do Tribunal de Instancia do domicilio da persoa menor ou persoa con discapacidade ou no propio Tribunal de Instancia no caso de ser único nese partido xudicial.

    Tamén se poderá presentar a través da Sede Xudicial Electrónica no caso de que esta funcionalidade estivese operativa.

    Como é o procedemento?

    Tras a admisión a trámite da solicitude por parte do LAX, este convocará a unha comparecencia ao Ministerio Fiscal, á persoa con discapacidade e, no seu caso, ao seu cónxuxe non separado de feito ou legalmente ou quen se atope nunha situación de feito asimilable, aos seus descendentes, ascendentes ou irmáns/ás. Estas persoas interesadas poderán proponer, no prazo de 5 días, as probas que consideren necesario practicar.

    O órgano xudicial poderá, antes da comparecencia, solicitar certificación do Rexistro Civil sobre as medidas de apoio inscritas e informe da entidade pública que teña encomendada a función de promoción da autonomía e asistencia ás persoas con discapacidade.

    Tutela e curatela:

    Tras a admisión a trámite, citarase ás persoas interesadas a unha comparecencia tras a cal o/a xuíz/a ditará unha resolución designando persoa titora ou curadora a unha persoa ou persoas determinadas.

    Garda de feito:

    Tras a admisión a trámite, convocarase á persoa gardadora de feito a unha comparecencia para que informe da situación da persoa e bens da persoa menor ou persoa con capacidade modificada, tras a cal o/a xuíz/a ditará unha resolución sobre o mantemento provisional da situación de garda de feito e o establecemento de medidas de control e vixilancia para asegurar o interese da persoa menor ou persoa con capacidade modificada, sen prexuízo de promover o expediente para a constitución da tutela, no caso das persoas menores, se procedese.

    En que consiste a comparecencia?

    Expediente de provisión de medidas xudiciais de apoio a persoas con discapacidade:

    Na comparecencia procederase a celebrar unha entrevista entre a autoridade xudicial e a persoa con discapacidade, a quen, á vista da súa situación, poderá informar acerca das alternativas existentes para obter o apoio que precisa, ben sexa mediante a súa contorna social ou comunitaria, ou ben a través do outorgamento de medidas de apoio de natureza voluntaria. Tamén se practicarán as probas admitidas.

    Tutela e curatela:

    Na comparecencia oirase á persoa promotora, á persoa cuxa designación se propoña se fose distinta á persoa promotora, a aquel cuxa tutela ou curatela preténdase constituír se fose maior de 12 anos ou á persoa menor da devandita idade que tivera suficiente madurez, aos parentes máis próximos, ao Ministerio Fiscal e a cantas persoas considérese oportuno.

    Garda de feito:

    Na comparecencia a persoa gardadora de feito informará da situación da persoa e bens da persoa menor ou persoa con capacidade modificada.

    Como se resolve o expediente?

    Expediente de provisión de medidas xudiciais de apoio ás persoas con discapacidade:

    Se, tras a información ofrecida pola autoridade xudicial, a persoa con discapacidade opta por unha medida alternativa de apoio, poñerase fin ao expediente.

    A oposición da persoa con discapacidade a calquera tipo de apoio, a oposición do Ministerio Fiscal ou a oposición de calquera das persoas interesadas na adopción das medidas de apoio solicitadas poñerá fin ao expediente, sen prexuízo de que a autoridade xudicial poida adoptar provisionalmente as medidas de apoio daquela ou do seu patrimonio que considere convenientes. Ditas medidas poderán manterse por un prazo máximo de 30 días, sempre que con anterioridade non se presentara a correspondente demanda de adopción de medidas de apoio en xuízo contencioso.

    Tutela e curatela:

    O/a xuíz/a designará persoa titora ou curadora a unha persoa ou persoas determinadas e nesa resolución adoptará as medidas de fiscalización da tutela ou curatela establecidas polos proxenitores en testamento ou documento público notarial, podendo, excepcionalmente, esixir á persoa titora ou curadora a constitución dunha fianza que asegure o cumprimento das súas obrigas.

    Garda de feito:

    Tras a comparecencia, o/a xuíz/a ditará unha resolución sobre o mantemento provisional da situación de garda de feito e o establecemento de medidas de control e vixilancia para asegurar o interese da persoa menor ou persoa con capacidade modificada, sen prexuízo de promover o expediente para a constitución da tutela, no caso das persoas menores, se procedese.

    Quen se faría cargo dos gastos ocasionados na tramitación do expediente, se os houbese?

    Os gastos ocasionados serán a cargo da persoa solicitante, salvo que a lei dispoña outra cousa.

    Os gastos ocasionados por testemuñas e peritos serán a cargo de quen os propoña.

    Non atopas o que buscas?

    NexGenerationEU
    Plan de Recuperación, Transformación y Resilencia
    Xunta de Galicia
    Información mantida e publicada en internet pola Xunta de Galicia, 2026
    - -